Petrol Fiyatlarındaki Sert Düşüş Türkiye İçin Avantaj Yaratıyor
ABD Başkanı Donald Trump’ın yeni gümrük tarifeleri duyurusunun küresel petrol talebi üzerinde endişeler artırmasının ardından yaşanan sert düşüş, Türkiye gibi enerji ithalatçısı ülkeler için bir fırsat haline gelebilir.
2 Nisan’da Washington’un birçok ticaret ortağından ithal ürünlere ek vergi uygulayacağını açıklaması, küresel ticaret savaşlarının derinleşeceği korkularını beraberinde getirdi.
Bu açıklama petrol piyasalarında baskı oluştururken, Brent petrol varil fiyatı aynı hafta içinde %9,1 düşüşle 65,74 dolara gerileyerek Ağustos 2021’den beri en düşük haftalık kapanışını yaşadı. Batı Teksas türü (WTI) ham petrol de %9,8 değer kaybederek 62,10 dolara düştü.
Trump’ın tarifelerine Çin’den gelen misilleme sonrasında Brent petrol 9 Nisan’da 58,22 dolara kadar gerileyerek 2021’in Şubat ayından bu yana en düşük seviyeyi test etti. Ancak ABD yönetiminin belirli ülkeler için ek vergileri 90 gün boyunca askıya alacağını duyurmasıyla Brent petrol %6,7 artarak 65,47 dolara yükseldi fakat haftayı %2,2 düşüşle 64,26 dolardan tamamladı.
Bu durumda Brent petrol, neredeyse 4 yıl sonra ilk defa haftayı 65 doların altında kapatmış oldu. WTI ham petrol de %1,8 düşüşle 60,97 dolardan haftayı kapattı.
Trump’ın İran’a yaptırımların uygulanacağına dair açıklamalarının ardından arz endişelerinin artmasıyla bir sonraki hafta Brent petrol %4,2 artarak 66,96 dolardan tamamladı. Ancak sonrasında İran ile yapılan müzakerelerin olumlu seyri ve ABD-Çin ticaret anlaşmazlığının devam etmesiyle küresel talebin zayıflayacağı endişeleriyle 21 Nisan’dan itibaren %1,6 düşerek 65,87 dolara geriledi. WTI ham petrol aynı dönemde %1,2 azalarak 62,93 dolara indi.
Bu süre zarfında Donald Trump’ın “kurtuluş günü” olarak nitelediği 2 Nisan’dan bu yana Brent petrol %10,5 düşerek yaklaşık 7,8 dolar, WTI ham petrol ise %10,7 azalarak yaklaşık 7,6 dolar değer kaybetti.
“Fiyatlardaki Düşüş Türkiye İçin Fırsatlar Sunuyor”
Viyana Enerji Araştırmaları Enstitüsü Başkanı Fereydoun Barkeshli, petrol fiyatlarındaki düşüşlerin Türkiye gibi enerji ithalatçısı ülkeler için önemli fırsatlar sunduğunu belirtti. Ancak Trump’ın getirdiği tarifeler nedeniyle oluşabilecek küresel ekonomik yavaşlamanın Türkiye’nin büyüme beklentilerini olumsuz etkileyebileceğini ifade etti.
Barkeshli, Türkiye’nin mevcut durumda “görece güvende” olduğunu belirterek, bölgesel ekonomik iş birliklerinin önem kazanacağını ve Avrasya’da yeni serbest ticaret bölgelerinin kurulması gibi konuların gündeme gelebileceğini düşündüğünü belirtti.
“Doların Zayıflaması Maliyetleri Düşürüyor”
Uluslararası veri analitik şirketi Kpler’in Kıdemli Petrol Uzmanı Homayoun Falakshahi, küresel büyüme beklentilerindeki yavaşlamanın petrol fiyatlarındaki düşüşün nedeni olduğunu ve bu sebeple Brent petrol için 12 aylık ortalama fiyat tahminini varil başına 71 dolardan 66 dolara revize ettiklerini paylaştı.
Falakshahi, Türkiye’nin bu yıl günlük ortalama 58 bin varil ham petrol ithal ettiğini belirterek, petrol fiyatlarındaki düşüşün Türkiye gibi ülkelerin toplam enerji maliyetlerini azalttığını vurguladı. Ancak doların küresel ölçekte zayıflamasının bu etkiye olumlu katkıda bulunduğunu fakat Türk lirasının dolar karşısında değer kaybetmesinin bu avantajı büyük ölçüde ortadan kaldırdığını ifade etti.
Falakshahi, ABD ve Türkiye arasındaki ticaret açığının arttığını ve Trump’ın tarifelere 90 gün erteleme kararının iki ülke arasında yeni ticaret koşullarının müzakere edilmesine fırsat yaratabileceğini söyledi.
“Kaya Petrolü Baskı Altında”
Falakshahi, petrol ürünlerine olan talebin düşmesi nedeniyle petrol fiyatlarındaki düşüşün devam edebileceğini vurgulayarak ABD’deki kaya petrolü üretimini etkileyebileceğini belirtti. Bu durumda fiyatların 60 dolar civarında kalması halinde üretimde yıl sonuna kadar günlük 300 bin varil azalma görülebileceğini ifade etti.
Falakshahi, fiyatların 55 dolara gerilemesi durumunda günlük üretim kaybının 600 bin varile ulaşabileceğini söyleyerek, bu etkinin kısa vadede hissedilmeyeceğini ancak 2-3 ay sonra üretime yansıyabileceğini belirtti.
